Het initiatief
Waarom Duurzaam Leudal?
Leudal is een groene gemeente en wil graag ook een bijdrage leveren aan het stoppen van de klimaatverandering. Zoals bekend komt er teveel CO2 in de lucht en dat heeft grote gevolgen voor het klimaat, zoals extreme hitte, droogte en wateroverlast. De effecten zijn wereldwijd merkbaar en deze hebben een groot effect op het leven en de gezondheid van mensen. We hebben nog ongeveer tot het jaar 2030 de tijd om maatregelen te nemen. Daarna is het waarschijnlijk te laat. Het programma Duurzaam Leudal bevat de maatregelen die de gemeente neemt voor een schoner milieu en om de klimaatverandering tegen te gaan. Dat willen wij doen in samenwerking met onze inwoners en bedrijven want de gemeente kan dat niet alleen.
Opwarming van de aarde
De opwarming van de aarde wordt veroorzaakt door het verbranden van fossiele brandstoffen zoals kolen, aardgas en benzine. Dat zijn we de afgelopen 100 jaar steeds meer gaan doen. Deze fossiele brandstoffen veroorzaken het broeikaseffect en zorgen ook voor een slechte luchtkwaliteit. Wereldwijd is in het Akkoord van Parijs in 2015 afgesproken dat er in 2030 de helft minder broeikasgassen mogen worden uitgestoten. In 2050 moet dat 95% minder zijn. Het doel daarvan is dat de opwarming beperkt blijft tot 1.5 graden. Het is niet mogelijk om meteen te stoppen met fossiele brandstoffen, omdat we (te) veel energieverbruiken en omdat er nog onvoldoende alternatieven zijn. Dat betekent dat de klimaatverandering nog door zal gaan en dat er maatregelen genomen moeten worden om de effecten te beperken. We moeten ons aanpassen aan de verandering van het klimaat. Dat noemen we klimaatadaptatie. Een voorbeeld daarvan is het verhogen van de dijken langs de Maas om overstromingen te voorkomen.
Oplossen van het klimaatprobleem
Net als alle gemeenten in Nederland moet ook Leudal een bijdrage leveren aan het oplossen van het klimaatprobleem. Dat begint met het zoveel mogelijk besparen van energie. Daarom is de energiebesparingscampagne ‘energie besparen waarom niet’ gestart. Het opwekken van duurzame energie is daarnaast ook een belangrijke stap. Op land kan dat het beste door wind of zon. Het doel is om alle geschikte daken vol te leggen met zonnepanelen. Dat gaat heel erg langzaam en er zijn niet genoeg daken om aan de vraag van elektriciteit te voldoen. Windmolens en zonnepanelen op het land zijn daarom nodig om voldoende duurzame energie te kunnen produceren. De vraag naar elektriciteit zal flink toenemen omdat er steeds meer elektrische auto’s komen en we ook steeds meer elektrisch gaan verwarmen met warmtepompen.
Windmolens
Leudal is de 1e gemeente in Limburg die medewerking heeft verleend om 4 windmolens te bouwen in Neer en daarmee de verantwoordelijkheid op zich heeft genomen om iets te doen aan de klimaatverandering. Omdat het principe is dat de omgeving niet alleen de lasten maar ook de lusten moet hebben van de energietransitie zijn er daarna nog 6 coöperatieve windmolens gebouwd. Deze windmolens zijn volledig eigendom van de leden van de coöperaties Zuidenwind en Leudal Energie. De omgeving profiteert ook van de opbrengsten, omdat een deel van het geld wordt gestort in een omgevingsfonds. Deze aanpak heeft regionaal en ook landelijk tot voorbeeld gediend voor de ontwikkelingen van nieuwe windparken.
Transitievisie Warmte
Het grootste deel van het energiegebruik zit in het verwarmen van gebouwen met aardgas. Het Rijk heeft besloten de winning van aardgas uit Groningen af te bouwen en dat Nederland uiterlijk in 2050 van het aardgas af moet. De gemeente heeft daarvoor het plan: de ‘Transitievisie Warmte’ opgesteld, dat zoveel mogelijk samen met buurtteams wordt uitgevoerd. De nadruk ligt nu nog vooral op het besparen van energie door gebouwen goed te isoleren. Vervolgens wordt stap voor stap bekeken hoe woningen in Leudal zonder aardgas verwarmd kunnen worden.
Ook auto’s gebruiken de fossiele brandstoffen benzine en diesel. Het is nu al duidelijk dat deze op termijn vervangen gaan worden door elektrische auto’s. In Nederland mogen er na 2030 geen brandstofauto’s meer verkocht worden. Als gemeente hebben we daar weinig invloed op, maar wel moeten er voldoende oplaadmogelijkheden zijn voor de elektrische auto’s op openbare plekken.
Circulaire economie
Het gebruik van grondstoffen en het verwerken van afvalstoffen kost veel energie. Daarnaast is aardolie bijvoorbeeld ook een grondstof voor plastics, die vervolgens het milieu weer vervuilen. Dat betekent dat in de toekomst alle grondstoffen ook gemaakt worden van hernieuwbare biobased grondstoffen, zodat er minder afval ontstaat. Dit noemen we ook wel circulaire economie. Gemeente Leudal heeft bedrijventerrein Zevenellen aangewezen als een nieuw te ontwikkelen industrieterrein waar bedrijven die zich bezig houden met biobased of circulaire economie zich kunnen vestigen.
Regionale samenwerking (RES)
De gemeente Leudal maakt deel uit van de Regionale Energie Strategie (RES). Elke energieregio geeft invulling aan de afspraken uit het Klimaatakkoord, die zijn gemaakt aan de sectortafels voor Elektriciteit en Gebouwde omgeving. Samen met maatschappelijke partners, bedrijfsleven, overheden en inwoners wordt gekomen tot een regionaal gedragen RES. Deze geeft inzicht in:
- mogelijkheden voor regionale opwek en besparing;
- mogelijkheden vertaald naar keuzes in concrete plekken, projecten en planning;
- de afstemming omtrent warmtebronnen;
- de gevolgen voor de energie-infrastructuur;
- al gerealiseerde projecten en plannen.
De RES is daarmee een instrument om de ruimtelijke inpassing van de energietransitie met maatschappelijke betrokkenheid te organiseren. De RES is ook een manier om langjarige samenwerking tussen alle regionale partijen te organiseren, onder andere bij de voorbereiding en de realisatie van projecten. Deze samenwerking tussen provincie, waterschappen, gemeenten, de netbeheerders, het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven, kan gezamenlijk gedragen keuzes bevorderen. Maar ook helpen bij het formuleren en vaststellen van omgevingsbeleid van gemeenten, provincies en Rijk, waarvoor de RES een bouwsteen is. In dat omgevingsbeleid vindt integrale besluitvorming over de fysieke leefomgeving plaats, op grond waarvan vergunningen kunnen worden verleend. Daarmee krijgen bedrijven en burgers meer zekerheid voor het doen van investeringen.
Tenslotte is de RES een product. Het is een document waarin elke regio beschrijft welke energiedoelstellingen zij zal halen en op welke termijn. En welke aanpak/strategie de regio hanteert om deze energiedoelstellingen te bepalen en te halen.
Meer weten over de RES en wat dit precies betekent?
Handige weblinks
> Leudal Energie
Leudal Energie is een lokale energiecoöperatie in het Limburgse Leudal. Wij geloven in het opwekken van duurzame energie dichtbij, waarbij CO2 uitstoot tot een minimum wordt beperkt. Samen op weg naar een meer duurzame toekomst!
> Duurzaam Bouwloket
Site met informatie over beschikbare subsidies in jouw gemeente, doe vooral ook de subsidiecheck.
> Milieu Centraal
Algemene site vanuit de Rijksoverheid met alle informatie, die je wilt hebben over duurzaamheid in en rondom het huis, en hoe je je gedrag kunt aanpassen voor een duurzamere levensstijl.
> Verbeter je huis
Jouw gids voor een duurzaam huis
> Energiesubsidiewijzer
Check hier of je subsidie of lening kunt krijgen voor het verbeteren van je huis
> Warmtefonds
De Energiebespaarlening is een aantrekkelijke lening waarmee eigenaar-bewoners energiebesparende investeringen voor hun eigen woning kunnen financieren.
Tip
Als buurtbewoners kunnen jullie zelf een initiatiefgroep starten. Klimaatstichting HIER heeft daarvoor een stappenplan en een magazine met voorbeelden gemaakt.